Occupied City

Nederland, Verenigd Koninkrijk - 2023 - Steve McQueen - 262 min.

Spoken uit het verleden echoën in het heden in deze meditatie op de Amsterdamse oorlogsgeschiedenis. Steve McQueen (12 Years a Slave) baseerde zijn monumentale film op Bianca Stigters Atlas van een bezette stad over de bezetting door de nazi’s.

Synopsis

Voor zijn eerste lange documentaire liet de Engelse regisseur en kunstenaar Steve McQueen (Oscar voor 12 Years a Slave, 2013; Turner Prize 1999) zich inspireren door het naslagwerk Atlas van een bezette stad – Amsterdam 1940-1945 (2019) van de Nederlandse Bianca Stigter, die zelf het scenario schreef.

Urenlang gaat de film van deur tot deur in hedendaags Amsterdam, terwijl de beheerste voice-over van Carice van Houten per adres beschrijft wat er gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zonder archiefmateriaal of interviews, maar met tijd en aandacht voor individuele verhalen van verzet, verraad, moed en wegkijken, bouwt de film een beeld van een gelaagde samenleving, die tot in het heden doorwerkt.

Spoken uit het verleden vinden echo’s en contrasten in de huidige bewoners. Maar ook, onvoorzien, in de lege straten, de woedende demonstraties en de grootschalige politie-inzet in het covid-tijdperk waarin de opnames plaatsvonden. En in de gedenkplaatsen voor Holocaust en slavernijverleden die juist in deze periode onthuld werden; Amsterdamse monumenten van historisch gewicht – wat ook van De bezette stad (Occupied City) zelf gezegd kan worden.